Fluor – ważna broń w walce z próchnicą

Skuteczność fluoru w w zapobieganiu chorobie próchnicowej została potwierdzona bardzo wieloma i wieloletnimi badaniami. W ostatnim czasie zmieniło się jednak podejście w kwestii metod jego dostarczania do organizmu. Obecnie za najskuteczniejsze i najbezpieczniejsze uważa się stosowanie past do mycia zębów z fluorem oraz prowadzenie miejscowej profilaktyki fluorkowej, odchodzi się natomiast od fluoryzacji wody pitnej.

Odchodzi się również od doustnej suplementacji fluoru w okresie przederupcyjnego dojrzewania szkliwa. Uważa się, że ważniejsze jest stałe dostarczanie niewielkich ilości fluoru do środowiska jamy ustnej już po wyrznięciu zębów.

Jak działa fluor?

Jego działanie jest wielokierunkowe. Fluorki przyspieszają i promują remineralizację szkliwa. Podstawową jednostką budulcową zęba jest hydroksyapatyt. Przy spadku pH środowiska jamy ustnej poniżej 5.5 dochodzi do jego rozpuszczenia (jest to tzw. pH krytyczne hydroksyapatytu). W obecności fluoru dochodzi do powstania fluoroapatytu, który jest mniej podatny na działanie kwasów bakteryjnych obniżających pH środowiska jamy ustnej. pH krytyczne fluoroapatytu wynosi 4.5.

Przy jednoczesnej obecności odpowiedniego stężenia fluoru i wapnia dochodzi do odkładania się na powierzchni zęba fluorku wapnia. Stanowi on rezerwuar fluoru, który jest uwalniany podczas ataku kwasów bakteryjnych.

Fluorki mają również działanie przeciwbakteryjne. Zakwaszają komórkę bakteryjną oraz hamują dwa enzymy bakteryjne, prowadząc do zahamowania transportu glukozy (pożywienia) do komórki.

Należy być jednak ostrożnym – fluor w nadmiarze może doprowadzić do zatrucia i poważnych powikłań. Wczesne objawy zatrucia mogą się pojawić przy dawce 1mg/kg.m.c.. W takiej sytuacji wystarczy podanie soli wapnia, czyli dużej ilości mleka oraz obserwacja kilkugodzinna. Ponadto nadmiar fluoru może doprowadzić do rozwoju fluorozy zębów, czyli patologicznych zmian w szkliwie.

Aby do takiej sytuacji nie doszło, należy przestrzegać zalecanej ilości pasty oraz stężenia fluoru w niej zawartego.

Zalecenia obowiązują przy częstości szczotkowania 2 razy dziennie. Przykładowe pasty do zębów dla dzieci i wymogi jakie im stawiamy opisałam w tym wpisie.