Bolesne ząbkowanie – jak się objawia, ile trwa i jak łagodzić objawy?

Pojawienie się pierwszych ząbków w jamie ustnej dziecka jest wyczekiwanym przez rodziców momentem, a każde dziecko przechodzi ząbkowanie na swój sposób. Wyrzynanie zębów zaczyna się zazwyczaj około 6 miesiąca życia od dolnych środkowych siekaczy i kończy się około 3 roku życia. Badania wskazują, że objawy ząbkowania pojawiają się nawet u 70% dzieci w wieku do 3 lat i utrzymują się średnio 8 dni.

Jakie objawy towarzyszą ząbkowaniu?

Do najczęściej wymienianych objawów miejscowych ząbkowania należy:

• zapalenie dziąseł w okolicy wyrzynającego się zęba, objawiające się ich zaczerwieniem i obrzmieniem,
• nadmierne ślinienie się (choć to wynika również z faktu, że aktywność ślinianek rozpoczyna się około 3 miesiąca życia i dziecko początkowo nie ma w pełni opanowanego połykania śliny), 
• wkładanie do jamy ustnej rąk lub przedmiotów
• zasinienie dziąsła nad wyrzynającym się zębem (może to również wskazywać na obecność torbieli zawiązkowej, dlatego jeśli po 4-6 tygodniach od zasinienia dziąsła, nie dojdzie do jego pokazania się w ustach, rodzic musi zgłosić się z dzieckiem na kontrolę u dentysty).

Wśród objawów ogólnych wymienia się

• drażliwość,
• niepokój,
• utratę apetytu,
• zaburzenia snu
• temperatura <37°C i katar utrzymujący się 2-3 dni.

Gorączka nie jest objawem ząbkowania

Wśród objawów ząbkowania często wymieniane są również: podwyższona temperatura (do 38.5°C), biegunka i wysypka, aczkolwiek Amerykańskie Towarzystwo Stomatologiczne zaznacza, że nie są to objawy związanie z wyrzynaniem zębów. Musicie pamięć, że około 6 miesiąca życia dziecka zanika odporność nabyta od matki, w związku z tym dziecko w okresie wyrzynania zębów jest bardziej podatne na wszelkie infekcje. Jeśli takie objawy pojawią się u Waszego dziecka, to zgłoście się do pediatry na kontrolę.

Żel na ząbkowanie

Istnieje kilka rodzajów żeli na ząbkowanie: żele ze środkiem znieczulającym, żele z kwasem hialuronowym i żele na bazie roślinnej.

Żele ze środkiem znieczulającym są bardzo popularne, ale zdecydowanie odradzam ich stosowanie. Zawierają zazwyczaj lidokainę lub benzokainę. Zapewniają jedynie chwilową poprawę, efekt znieczulający utrzymuje się 15-30 minut. Z tego powodu wymagają częstej aplikacji, a to z kolei prowadzi do łatwego przedawkowania i poważnego zatrucia, a nawet śmierci. Do najpopularniejszych preparatów tego typu należą Dentinox, Calgel i Bobodent.

Żele z kwasem hialuronowym mają potwierdzoną naukowo skuteczność w łagodzeniu miejscowych objawów ząbkowania. Żel tworzy na powierzchni dziąsła warstwę ochronną, zapobiegając jego podrażnieniu i zmniejszając obrzęk. Są całkowicie bezpieczne i nie wpływają negatywnie na organizm. Przykładowym produktem tego typu jest Gengigel, nie zawiera sztucznych aromatów, konserwantów, cukru ani alkoholu.

Żele na bazie roślinnej najczęściej zawierają wyciąg z rumianku, szałwii, aloesu, mięty, nagietka, eukaliptusa lub prawoślazu lekarskiego. Mają działanie przeciwzapalne, łagodzące i przeciwdrobnoustrojowe, dzięki czemu zmniejszają objawy ząbkowania. Dodatek propolisu zapewni również delikatne właściwości przeciwbólowe, poza tym ma on szeroki zakres działania przeciwbakteryjnego, przeciwgrzybiczego i przeciwwirusowego. Pantenol i witaminy z grupy B przyspieszają regenerację dziąseł. Na rynku dostępnych jest kilka naturalnych żeli na ząbkowanie do wyboru, m.in. ELGYDIUM Pansoral, Camilia, JACK N’JiLL Teething Gel, Dentosept A mini, Dologel i Dentibaby.

Masaż dziąseł i gryzaki

Najlepszy efekt łagodzący objawy ząbkowania zapewnia masowanie dziąseł. Masaż możecie wykonać palcem, wilgotną sterylną gazą lub nakładką silikonową z wypustkami. Musicie być jednak ostrożni, ponieważ dziąsła małych dzieci są bardzo delikatne. Osobiście rodzicom swoich pacjentów zalecam zakup szczoteczki sonicznej dedykowanej dzieciom poniżej 3 roku życia, która nie tylko oczyszcza zęby, ale również masuje dziąsła. Więcej na ten temat możecie poczytać tutaj.

Warto zaopatrzyć się również w gryzaki silikonowe lub z naturalnej gumy kauczukowej, dzięki którym dziecko będzie wykonywało samodzielnie masaż dziąseł. Można je dodatkowo schłodzić, ale nie zamrażać! Gryzaki muszą być miękkie i elastyczne, aby nie uszkodziły dziąseł oraz zębów. Bardzo ważne jest również to z jakiego materiału są wykonane. Nie mogą zawierać PVC (polichlorku winylu), BPA (bisfenolu), ftalanu ani nitrozaminy. Swoim pacjentom polecam gryzaki Matchstick Monkeys, Oli and Carol i Loulou Lollipop.

Metody behawioralne i higiena

W tym trudnym dla dziecka okresie, postarajcie się poświęcić mu jak najwięcej czasu i zapewnijcie odpowiednią ilość atrakcji, tak aby odciągnąć jego uwagę od nieprzyjemnych dolegliwości. Nie zapomnijcie również o przestrzeganiu idealnej higieny jamy ustnej. Wiem, że rodzice czasami ze względu na nieprzyjemne dolegliwości dzieci wolą odpuścić higienę na kilka dni, ale nie jest to dobry pomysł i jedynie nasili problem. Jeżeli interesuje Was jaką pastę najlepiej kupić dziecku, to polecam ten wpis.